Εργονομία είναι η εφαρμοσμένη επιστήμη που έχει ως αντικείμενο τη βελτίωση της ανθρώπινης απόδοσης, υγείας και ευεξίας μέσω της συμβολής στο σχεδιασμό εργαλείων, μηχανών, μεθόδων και περιβάλλοντος εργασίας. Η Εργονομία έχει ως βασική αρχή να θέτει τις ανάγκες και τις δυνατότητες του ανθρώπου-χρήστη στο επίκεντρο του σχεδιασμού. Ως εφαρμογή μπορεί να αφορά έναν εργαζόμενο σε μια γραμμή συναρμολόγησης, έναν ταξιδιώτη μπροστά σε ένα μηχάνημα πώλησης εισιτηρίων, ή μια ομάδα ανθρώπων που ελέγχουν από κοινού μια περίπλοκη χημική διεργασία. Τα αποτελέσματα μιας εργονομικής παρέμβασης αφορούν, κατά περίπτωση, τη μορφολογία (π.χ. κάθισμα οδήγησης αυτοκινήτου), την τεχνολογία (π.χ. συναγερμοί, ενδεικτικά όργανα, λογισμικό), τις φυσικές παραμέτρους (π.χ. φωτισμός, θόρυβος), και αποσκοπούν στο να βελτιώσουν την αποδοτικότητα και την αξιοπιστία του συνολικού συστήματος άνθρωπος/οι – μηχανή/ες. Η παρακολούθηση του μαθήματος θα δώσει την ευκαιρία στους φοιτητές να μελετήσουν τις αλληλεπιδράσεις: χρήστη – μηχανής, χρήστη – θέσης εργασίας και χρήστη – περιβάλλοντος με σκοπό την βελτίωση της αποτελεσματικότητας, της παραγωγικότητας, της απόδοσης, της υγείας και της ικανοποίησης. Οι φοιτητές θα έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν την βασική πολυεπιστημονική γνώση που απαιτείται για την μελέτη των εργονομικών ζητημάτων, αφού η εργονομία χρησιμοποιεί γνώσεις από αντικείμενα όπως η φυσιολογία, η ανατομία, η ψυχολογία, η φυσική, η μηχανολογία κλπ.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής/τρια θα είναι σε θέση να :

• κατανοεί την αλληλεπίδραση του συστήματος άνθρωπος - μηχανή
• γνωρίζει τις θεμελιώδεις αρχές που διέπουν την προσέγγιση των εργονομικών προβλημάτων
• σχεδιάζει εργονομικά προϊόντα.

Όσα αναφέρονται παρακάτω αποτελούν ικανότητες που αφορούν τόσο την μετέπειτα επαγγελματική σταδιοδρομία του εκπαιδευόμενου, όσο και την εκπαιδευτική διαδικασία στο αντικείμενο. Ο φοιτητής συνειδητοποιεί την αναγκαιότητα ανάπτυξης των κατωτέρω ικανοτήτων κατά την θεωρητική και την εργαστηριακή διαδικασία που ακολουθούνται κατά τη διεξαγωγή του μαθήματος.

Εργασία είτε αυτόνομη, είτε ομαδική για την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος.

Εξάσκηση στην αυτοπειθαρχία και στην εργασία με συγκεκριμένα χρονικά περιθώρια.

Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής που είναι απαραίτητο ακολούθημα του εξασκούμενου με το αντικείμενο αυτό, διότι είναι προϋπόθεση αυτοβελτίωσης. Τα λάθη είναι προφανώς αναπόφευκτα.

Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης που προκύπτει από την εξάσκηση με το αντικείμενο. Η επιλογή από πληθώρα λύσεων, η ανίχνευση των ιδιαιτεροτήτων κάθε περίπτωσης, η πολυπλοκότητα του προς σχεδίαση αντικειμένου, η πραγματοποίηση της ενδεδειγμένης λύσης, η συμμόρφωση με τους ισχύοντες κανονισμούς, είναι μερικοί από τους παράγοντες που έχουν συμβολή στην κατηγορία αυτή.

Εισαγωγή – Αναγκαιότητα - Παραδείγματα εργονομικών επεμβάσεων

Ανθρωπομετρία – Εμβιομηχανική

Περιβαλλοντικές συνθήκες (θερμοκρασία, υγρασία, θόρυβος, δονήσεις, φωτισμός)

Εργονομική ανάλυση εργασίας

Μυϊκή εργασία – Θέσεις – Στάσεις του σώματος

Αλληλεπίδραση Ανθρώπου – Μηχανής

Χρόνος και εργασία

Ανθρώπινα σφάλματα και αξιοπιστία

Γραπτή τελική εξέταση (100%)

Κατά την κρίση του διδάσκοντος μπορεί να ανατίθενται εργασίες στους φοιτητές, η επίδοση στις οποίες μπορεί να μειώνει την βαρύτητα της τελικής εξέτασης. Σ’ αυτήν την περίπτωση το ποσοστό βαρύτητας των εργασιών στην τελική βαθμολογία ανακοινώνεται στην αρχή του εξαμήνου

• Μαρμαράς, Ν., Ναθαναήλ, Δ., Εισαγωγή στην Εργονομία, 2η έκδοση, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις ΕΜΠ, Αθήνα 2015.
• Λάιος, Λ., Γιαννακούρου, Μ., Σύγχρονη Εργονομία. Εκδόσεις Παπασωτηρίου, 2003.
• Κοδοσάκης Δ., Στοιχεία και αρχές ΕΡΓΟΝΟΜΙΑΣ, Εκδόσεις Α. Σταμούλης, Αθήνα 1998.